Omawiając kwestię podatku dochodowego w transakcjach leasingowych; na samym początku śpieszę wyjaśnić, iż pisząc „podatek dochodowy” mam na myśli zarówno podatek CIT jak i podatek PIT. W zakresie leasingu uregulowania obu ustaw są praktycznie takie same.
Postawmy sobie pytanie: czy koszty leasingu rozlicza się na potrzeby podatku dochodowego inaczej niż ma to miejsce przy zakupie np. samochodu, maszyny, czy też urządzenia w kredycie, czy też za gotówkę ?
Odpowiedź brzmi: TAK, ale ma to miejsce tylko i wyłącznie w przypadku leasingu operacyjnego. Leasing finansowy podobnie jak: zakup za gotówkę, na kredyt, czy zakup finansowany poprzez zaciągnięcie pożyczki; rozlicza się w taki sposób, że: przyjmuje się do ksiąg podatkowych ( bądź rachunkowych) dany środek trwały według wartości netto i amortyzuje go zgodnie z ustawową stawką amortyzacji przez czas określony przez ww. ustawę. Wyjątek stanowią samochody osobowe używane do celów prywatnych i służbowych, gdzie przysługuje nam prawo odliczenia tylko 50 % wartości podatku VAT, nie więcej jednak niż 6 tysięcy złotych. Jeżeli pozostałby z takiej transakcji nieodliczony VAT, a na pewno tak będzie przy samochodach o wartości powyżej 20 tysięcy EUR, wtedy kwota tegoż VAT-u zwiększa wartość początkową środka trwałego i jest amortyzowana zgodnie z zapisami ustawy.
Zupełnie inaczej wygląda sprawa z l e a s i n g i e m o p e r a c y j n y m. Ustawa podatkowa nakłada tutaj 3 ograniczenia:
- Opłata wstępna nie może być większa niż 45 % wartości przedmiotu leasingu. Nie ważne co jest przedmiotem leasingu: samochód, maszyna, urządzenie, sprzęt IT, oprogramowanie. Zawsze opłata wstępna nie może być wyższa niż 45 %.
Dlaczego tak się dzieje ? Dlatego, że leasingobiorca ( czyli my) ma prawo wpisać sobie jednorazowo w koszty całą kwotę opłaty wstępnej. Jest to ogromna korzyść zwłaszcza w środkach trwałych, gdzie okres amortyzacji wynosi 10 lat. Dla samochodów osobowych, które są najbardziej popularnym przedmiotem leasingu okres ten wynosi 5 lat.
- Okres leasingu nie może być krótszy niż 40 % normatywnego czasu amortyzacji wynikającego z przepisów podatkowych. Stąd też zdarza się, że chcielibyśmy maszynę, czy urządzenie wyleasingować, na 2 lub 3 lata, a firma leasingowa mówi, że się nie da. To jest właśnie ta przyczyna, co więcej doradca z firmy leasingowej na samym początku, zanim przygotuje nam ofertę powinien poprosić o specyfikację urządzenia, zdjęcie tabliczki znamionowej, cokolwiek, na podstawie czego mógłby dokładnie określić stawkę amortyzacji. Niewłaściwe określenie stawki amortyzacyjnej może kompletnie zdyskwalifikować ofertę. Dla samochodów osobowych minimalny okres leasingu to 24 miesiące, czyli 2 lata.
- Wykup musi być adekwatny do stawki amortyzacyjnej i okresu leasingu. Nie będę tutaj cytować regułki, nie jest ona taka prosta jak w dwóch powyższych przypadkach, ale można to zobrazować w następujący sposób:
- przedmiot leasingu ze stawką amortyzacji 20 % ( np. samochody osobowe): minimalny okres leasingu 2 lata przy wykupie 19%, przy 3 letnim okresie leasingu minimalny wykup 0,01 %,
- przedmiot leasingu ze stawką amortyzacji 14 % ( np. większość maszyn i urządzeń): minimalny okres leasingu 3 lata przy wykupie 20%, przy 4 letnim okresie leasingu minimalny wykup 0,01 %,
- przedmiot leasingu ze stawką amortyzacji 10 % ( np. niektóre maszyny drukarskie ), minimalny okres leasingu 4 lata przy wykupie 25%, przy 5 letnim okresie leasingu minimalny wykup 15 %, przy 6 letnim okresie leasingu minimalny wykup 0,01 %.
Nałożone ograniczenia mają na celu zapobieżenie zbyt szybkiemu wpisaniu w koszty, a co za tym idzie odliczeniu od podatku dochodowego całej wartości środka trwałego, ale owe obostrzenia są i tak dalece liberalne w porównaniu do wariantu zakupu w kredycie, czy za gotówkę.
Oprócz tych ograniczeń ( jak wspomniałam powyżej bardzo liberalnych w stosunku do transakcji finansowanych kredytem lub też gotówką) mamy zniesione górne limity ograniczeń kwotowych, i tak:
- Nie ma górnego limitu wartości dla samochodów osobowych w wysokości 20 tysięcy EUR. Możemy sobie kupić auto droższe i wpisać jego całą wartość w koszty.
- Co prawda pozostaje ograniczenie w podatku VAT dotyczące samochodów używanych do celów prywatnych i służbowych – można odliczyć tylko 50% jego wartości, ale nie ma jego górnego limitu w wysokości 6 tysięcy złotych. Co więcej nieodliczone 50 % podatku VAT można wpisać bezpośrednio w koszty w momencie otrzymania ( i zapłaty) faktury.
Podsumowując: w przypadku leasingu operacyjnego nie musimy dokonywać systematycznej amortyzacji, możemy na samym początku wpisać sobie całą opłatę wstępną ( nawet 45 % wartości środka trwałego) w koszty. To jest bardzo ok. Możemy skrócić czas w jakim amortyzujemy dany środek trwały. Np. dla samochodów osobowych w ciągu 3 lat możemy wpisać sobie w koszty 99 % wartości aut. Nie obowiązują górne kwotowe limity wartości zakupionego samochodu ( 20 tysięcy EUR) oraz limit 6 tysięcy zł. kwoty maksymalnego odliczenia podatku VAT.
Technicznie leasing operacyjny rozlicza się za pomocą faktur VAT, tzn.: dokonujemy wpłaty opłaty wstępnej na konto firmy leasingowej i dostajemy fakturę VAT 23 %. 50 % podatku VAT odliczamy w deklaracji np. VAT-7, a pozostałe 50 % nieodliczonego podatku VAT plus wartość netto opłaty wstępnej wpisujemy bezpośrednio w koszty. Dokładnie według tego samego schematu postępujemy przy każdej następnej racie leasingowej. Na koniec otrzymamy fakturę wykupową. Jeżeli jej wartość netto będzie niższa niż 3500 zł. możemy ją rozliczyć według takiego samego schematu jak poprzednie faktury. Natomiast jeżeli jest wyższa niż 3500 zł, to wtedy przyjmujemy do tzw. ewidencji środków trwałych i amortyzujemy zgodnie w ustawą.
K.K.